Powoli układa się w mojej głowie to przeżycie na wielu poziomach doświadczenia. Piękno i trud, zachwyt i znużenie, cisza i zgiełk.
Sam dojazd ze stolicy Nepalu, Katmandu do Pokhary, skąd rozpoczynał się nasz trekking, jest trudny do opisania. Trasę 200 km pokonujemy w osiem godzin, część drogi właściwie nie istnieje lub jest w budowie. Pierwsze 50 km jedziemy w kurzu i pyle przez trzy godziny, trzęsąc się na wybojach. To naprawdę uczy pokory i pomaga docenić świat, w którym żyję na co dzień.

Wędrówka w górę rozpoczyna się od głębokich dolin, tropikalnych rododendronowych lasów, pośród tarasowych pól i małych wiosek. W dole potężne koryto rzeki, próbuję wyobrazić sobie, jak wielkie masy wody płyną tędy w porze monsunowej. Potężne bloki skalne na jej dnie przecież jakoś musiały się tam znaleźć. Szlak wiedzie stromo w górę, a potem stromo w dół, najczęściej po kamiennych schodach, z krótkimi fragmentami wypłaszczonego terenu. Wspinamy się leśną ścianą doliny do wioski, w której zanocujemy, by następnego dnia zejść do kolejnej doliny i znów piąć się w górę. Przechodzimy zawieszonymi nad rzekami linowymi mostami. Szukam swojego tempa, by nie wytracić sił. Krok za krokiem, oddech za oddechem. Im wyżej tym zimniej, od upału po śniegi. W ciągu dnia szczyty kryją się we mgle, można wcale nie wiedzieć, że istnieją, ale rankiem pojawiają się nagle wprost nad głowami, oszałamiają swoim pięknem i majestatem. Różnica poziomów w stosunku do miejsca, gdzie jesteśmy sięga pięciu tysięcy metrów. To aż odbiera dech. Z każdym dniem wędrówki jesteśmy coraz bliżej podstawy gór, a więc odczucie ich wielkości się potęguje.

Droga poza pięknem dostarcza mi także rozczarowań. Tłoczący się na ścieżce azjatyccy turyści, mam wrażenie, jakbym szedł w tłumie na Giewont (a miało być tak odludnie), grupa, z którą podróżuję chwilami zbyt głośna, w zupełnie innym od mojego nastroju (a miało być kontemplacyjnie), pamiątkowe grupowe zdjęcia, do których co chwila pozujemy (nie cierpię tego). Obserwuję siebie i swoje reakcje. Pamiętam moją lekcję z ubiegłorocznego pielgrzymowania po Sycylii, również momentami rozczarowującego, żeby doświadczać tego co jest, takim jakie jest. Że to właśnie jest życie. Uczę się tego i chyba jestem w tym nieco lepszy niż kiedyś. Szukam swojej metody, szukam równowagi. Czasem oznacza to odłączenie się od grupy, znalezienie cichego miejsca, czasem włączenie muzyki na słuchawkach, czasem indywidualnej rozmowy, dzięki której mogę zbliżyć się do danej osoby. Pomagają mi słowa z wziętej na tę wędrówkę „Sztuki pielgrzymowania” Phila Cousineau o nieuchronnym rozczarowaniu, towarzyszącym każdemu pielgrzymowi. Rozczarowaniu kiczowatością świątyni, do której zmierzał, tłumami ludzi w miejscu, o którym marzył lub ludźmi, z którymi przyszło mu iść. Powtarzam sobie, że to wszystko ma swój sens i nie będzie inne. Mogę być w tym doświadczeniu, przeżywać je lub irytować tym, że nie spełnia mojego scenariusza. To niełatwe, ale wybieram bycie. Ufam, że jest mi to potrzebne, tak samo jak trud mozolnego wspinania się, że to wszystko jest całością.

Serdeczność ludzi, których spotykamy. Uśmiechnięte twarze i oczy w chwilach powitań. Ręce złożone do „namaste”. Nepalczycy emanują radością i godnością. Żyją w warunkach, które nam trudno sobie wyobrazić, w świecie, gdzie każdy element budowy, wyposażenia domu i codziennego użytku trzeba wnieść na plecach lub przywieźć na mule. Jak bardzo uczy to szacunku do przedmiotów? Jak rozpieszczeni jesteśmy w rzeczywistości dostaw do paczkomatów?
Ernest Berbaum tak pisze o związku symboliki świętych gór z impulsem do pielgrzymowania: „Odczucie świętości wywołane przez góry odkrywa jakość zdolną do uruchomienia życiowej przemiany. Tą jakością może być boskość, pustka, nieświadome, jaźń, natura, absolut – spotkanie z nią uwalnia nas od codziennej perspektywy. Poprzez przebudzenie odczucia świętości, uczynienie nas świadomym głębszego wymiaru, góry łączą nas ze światem i czynią nasze życie bardziej realnym”. Może po to właśnie wyruszyłem w stronę tych świętych szczytów?

Po siedmiu dniach docieramy przed świtem do Sanktuarium Annapurny – kompleksu olbrzymich gór otaczających potężny lodowiec. Wraz ze wschodzącym słońcem ten skalny teatr zaczyna ożywać, na południowych szczytach pojawia się jasność, wierzchołki oblewane są złotem. Zadzieram głowę i stoję w zachwycie. Patrzę, jak po kolei jaśnieją, stają się wyraźne, bliskie, pomimo dzielącej nas odległości. Mam łzy w oczach. I nagle ogarnia mnie dojmujące odczucie wdzięczności. Wdzięczności za życie, za zdrowie i siły, do podjęcia tej wędrówki. Za wszystko, co doprowadziło mnie tutaj. Wdzięczności do rodziców, którzy nauczyli mnie miłości do gór, dziękuję im w myślach i w jakimś stopniu wiem, że choć już nie żyją, to są ze mną w tej chwili. Czuję nienazywalną świętość tego górskiego majestatu. Tak, to jest miejsce pielgrzymowania, miejsce zasilenia mocą, pięknem, nieskończonym i obezwładniającym. Przypominają mi się słowa Kabira „Jeśli sam czegoś nie doświadczyłeś, nie jest to dla ciebie realne”. Teraz jest, te góry, o którym marzyłem są prawdziwe, istnieją. Stoję pośród nich.

Wróciłem już do mojego świata. Pomimo piękna i głębi przeżyć tęskniłem już za domem i bliskimi. Wiem jednak na pewno, że to doświadczenie zostanie we mnie. Pragnę, żeby zostało na zawsze. Spełnienie marzenia z dzieciństwa, dotknięcie majestatu tych gór i pozwolenie, by on dotknął mojego serca. Annapurna – bogini Żywicielka, symbol obfitości. Jeśli każda pielgrzymka jest transformacją, to proszę o taką, jakiej potrzebuję teraz doświadczyć.

W marcu po raz kolejny organizujemy warsztat poświęcony męskim archetypom. To będzie piękna przygoda, która pozwoli nam lepiej zrozumieć, co nami kieruje w życiu.
Zapraszamy.

Czym są archetypy? To ogólnoludzkie wzorce, które organizują nasze życie wewnętrzne, prowadzą nas w wypełnianiu istotnych życiowych ról, pomagają dążyć do pełni istnienia. Pojęcie to wprowadził i badał psycholog i myśliciel Carl Gustav Jung.

Warsztat ten poświęcony jest spotkaniu z czterema głównymi archetypami męskości: Królem, Wojownikiem, Magiem i Kochankiem. Każdy z nas podlega odziaływaniu ich wszystkich, często jednak nie mamy o tym pojęcia. Nie rozumiemy niektórych swoich zachowań, dziwimy się, że życie stawa przed nami trudy, które chcielibyśmy ominąć, wydaje nam się, że problemy i dylematy, jakie przeżywamy, są tylko nasze i są wyjątkowe.
Tymczasem właśnie spojrzenie na siebie przed pryzmat poszczególnych archetypów, ich jasnych i ciemnych stron, pozwala lepiej zrozumieć swoje życie i jego wyzwania. Pozwala przygotować się do ważnych sytuacji, znaleźć moc, mądrość i lekkość niezbędne, by poradzić sobie z nimi.

W trakcie tego warsztatu spotkamy się tymi czterema postaciami w sobie. Otworzymy dostęp do zasobów, jakie nam oferują. Zobaczymy też, jak nasze kompleksy, słabości, destrukcyjne zachowania powiązane są z negatywnymi stronami archetypów. Określimy, co możemy z tym zrobić. Będziemy zmierzać w stronę ugruntowania i zrównoważenia.

Poszukamy odpowiedzi na ważne pytania:
• Dlaczego trudno nam korzystać z władzy, jaką posiadamy? Co sprawia, że zachowujemy się despotycznie? Dlaczego unikamy odpowiedzialności? Jak wnosić porządek i ugruntowanie do swojego życia i życia rodziny?
• Dlaczego odpuszczamy, jeśli powinniśmy zawalczyć? Dlaczego walczymy, jeśli powinniśmy odpuścić? Dlaczego katujemy się nierealnymi oczekiwaniami wobec siebie? Do czego potrzebna jest światu energia wojownika? Jak możemy ją przejawiać w codziennym życiu?
• Dlaczego manipulujemy? Dlaczego staramy się oświecać innych? Co oznacza mądre przewodzenie? Jak świadomie korzystać z dostępu do wewnętrznej mądrości?
• Dlaczego uwodzimy? Dlaczego unikamy bliskości? Jak otworzyć się na czułość i wrażliwość? Jak doświadczać w życiu lekkości? Jak wprowadzić do życia więcej twórczości?

Dwudniowy warsztat będzie zawierał takie elementy jak:

• Omówienie teorii archetypów oraz każdego z czterech głównych
• Ćwiczenia praktyczne służące skontaktowaniu się z energiami archetypów
• Medytacje prowadzone
• Rytuały zasilenia

Korzyści z udziału w warsztacie:
• Lepsze zrozumienie siebie
• Pogłębiony dostęp do zróżnicowanych życiowych energii i postaw
• Większa równowaga życiowa

Termin: 14-16.03.2025 (początek pt. 18.00, zakończenie niedziela 17.00).
Miejsce: Casa Esmeralda Holistic Center, Zdziarka 43a, https://www.facebook.com/slowlifecasaesmeralda/
Cena: Warsztat 1000 zł (w tym 23% VAT) + nocleg z wyżywieniem 700 zł.
Zapisy: meskasciezka@gmail.com

Kilka dni zimowego odosobnienia – tego potrzebowałem, by zacząć rok z większym spokojem, ugruntowaniem, dystansem. Każdy taki wyjazd traktuję jako cenny prezent dla samego siebie. Wyłączam telefon, nie zabieram ze sobą książek, co jest dla mnie większym wyrzeczeniem. Daję sobie czas. Czas niezaplanowany, swobodny, lekki. Wędruję, ile chcę, śpię, ile chcę, przyrządzam jedzenie, kiedy jestem głodny. Pozwalam wybrzmieć nudzie, niepokojowi, wewnętrznemu poganiaczowi, który chce, bym się czymś zajął. Najlepiej czymś pożytecznym.  Przychodzą i odchodzą różne fazy, rozmaite uczucia, natłok myśli nasila się i zmniejsza. I tak z każdym dniem odsłania się coś nowego, zwykle dość nagle, z zaskoczenia. Odczucie zakorzenienia w naturze, wdzięczność za życie, za sprawność ciała, za bycie otwartym na takie doznania. Szczególnie po zmierzchu, gdy chodziłem przez śnieżną i zupełnie pustą dolinę, w nagłym zatrzymaniu, na skraju rozległej łąki, gdy pozwoliłem sobie po prostu stać, być, wsłuchać się w wiatr, w szum strumienia –  w takim chwilach przychodzi nagroda, odczucie poza słowami.

I teraz, gdy spisuję te refleksje przypomina mi się postać chińskiego poety-pustelnika Han Shana sprzed ponad tysiąca lat. Sięgam po tomik jego wierszy i znajduję na przykład taki:

Zielona woda w płynącym strumieniu,

biała bije z krystalicznego źródła.

Księżyc Han Shana jest jak kwiat, tak samo biały…

Tak najciemniejszy sekret duch sam rozświetla:

Wpatruj się w pustkę, po krańce ziemi…

Jesteś sam, ze wszystkim w sobie.

Mężczyznami kieruje lęk. No dobrze, nie wszystkimi, ale bardzo wieloma. Taka obserwacja wynika dla mnie z pięciu lat doświadczeń prowadzenia warsztatów „Dość bycia Miłym Facetem” w oparciu o koncepcję No more Nice Guy Roberta Glovera. Czego się więc boimy? Boimy się własnych żon, ich reakcji, często istniejących tylko w naszych wyobrażeniach, ich emocji, złości, wycofania i w konsekwencji odrzucenia. Boimy się niezadowolenia innych ludzi, tego, że przestaną nas lubić, odsuną się i zostawią samych. Jeśli jesteśmy pracownikami, to boimy się szefów, utraty ich akceptacji, a więc w rezultacie zwolnienia z pracy, jeśli jesteśmy szefami, to boimy się, reakcji pracowników, pogorszenia relacji, niemiłej atmosfery. Bywa, że boimy się nawet własnych dzieci, tego, że przestaną nas kochać, odrzucą jako rodziców, że je utracimy. Boimy się też własnej mocy, siły, która w nas drzemie, boimy się, że wypuszczona na wolność skrzywdzi innych. Czasem też boimy się marzyć, by nie wywołać złego losu, który zabierze nam to, co już mamy.

Wiele osób, a szczególnie kobiet, może być tym zaskoczona – jak to, ci silni, prężący muskuły, władający światem mężczyźni w szponach lęku? Niemożliwe! A jednak. Popatrzmy, jak to wygląda. Mężczyzna, który w głębi duszy boi się reakcji swojej partnerki, będzie akceptował wszystkie jej decyzje bez protestu, będzie jej przytakiwał i starał się odgadnąć jej pragnienia. Wycofa się przed konfrontacją, jak mały chłopiec przed gniewem matki. Do czasu. W pewnym momencie przestanie być tak miły i odpowie bierną agresją, „zapomni” o ważnych ustaleniach, zatopi się w pracy (oczywiście „dla dobra rodziny”), w sporcie, w podróżach. Unikając realnych problemów w relacji, nie mówiąc wprost o swoich potrzebach i frustracjach, staje się otwarty na inną kobietę, która zdaje się przyjmować go takim, jakim jest. Przy niej wreszcie „może być sobą”, a przynajmniej tak mu się wydaje. Oczywiście zwykle powtórzy znany sobie schemat podległości i utrzymywania przesadnie ugładzonej fasady. Do następnego razu.

Mężczyzna, który boi się nieprzychylnych reakcji innych ludzi, będzie ukrywał swoje prawdziwe zdanie, będzie pokazywał się od najlepszej, zawsze uśmiechniętej, zabawnej i pomocnej strony. Stworzy powierzchowne relacje, mające charakter transakcyjny. A równocześnie w głębi serca będzie czuł się samotny, nie mając nikogo, z kim może prawdziwie porozmawiać, podzielić się swoimi troskami, bólem, niepewnością. Pokazując się, jako ten silny i „dający radę” równocześnie zamyka się na pomoc i wsparcie, oddziela od innych ludzi. Wszystko po to, żeby, czego obawia się najbardziej, nie opuścili go, widząc jego prawdziwą twarz. Chroniąc się przed tym, buduje mur, już teraz pozostaje sam.

W obawie przed reakcją dzieci zamiast je wychowywać, stawiać potrzebne granice i dawać mądre wsparcie, będzie po prostu spełniał ich zachcianki, przyzwalał na to, co im nie służy, chcąc być dobrym kumplem ryzykuje, że stanie się ich lokajem. A rezultacie cierpi na tym relacja z dziećmi, nikogo nie zasila, traci autorytet w ich oczach, a co gorsza, modeluje złe wzorce.
Na gruncie zawodowym „dla dobra relacji” zaniedbuje własne interesy, odpuszcza istotne cele. Toleruje krzywdzące go zachowania, robi dobrą minę do złej gry, a w końcu czuje się coraz mniej wart, narasta w nim bezsilność, poczucie bycia ofiarą. Przestaje wierzyć, o ile kiedykolwiek wierzył, że zasługuje na coś więcej.

Brzmi znajomo? Dla mnie tak, sam w życiu wielokrotnie byłem kierowany tym lękiem. Godziłem się na zachowania, którym dawno powinienem postawić granice, nie mówiłem o tym, co mnie boli, złości i rani, pomijałem swoje interesy, żeby tylko, jak sobie wyobrażałem, nie zaszkodzić relacji. W efekcie miałem dość tych relacji, same się w końcu rozpadały, z tym że druga strona nie dowiadywała się nigdy z jakiego powodu, czułem frustrację, której nie wyrażałem, myślałem o sobie, jak o kimś słabym i zależnym. Trudno mi było dążyć zdecydowanie do swoich celów, w sytuacjach konfliktowych wolałem od razu się wycofać. Staranie się o to „by było miło” kosztowało mnie coraz więcej, grubo za dużo. Na szczęście w pewnym momencie miara się przebrała i zacząłem mieć tego dość. Proces zmiany trwał długo, myślę, że trwa nadal, z tym, że już wiem, że jestem w zupełnie innym miejscu. W miejscu wewnętrznej godności, samostanowienia i odwagi. Odwagi, która nie oznacza braku odczuwania lęku, ale działania pomimo niego.

Może dlatego, z pewnością dlatego, koncepcja Glovera tak mnie poruszyła i dała inspirację, by dzielić się nią z innymi. Proces warsztatowy trwający kilka miesięcy stwarza możliwość, by mężczyźni, krok po kroku, dokonywali realnych zmian w swoim życiu. By rozumiejąc lepiej własne schematy myślenia i działania, które doprowadziły ich tam, gdzie teraz są, mogli zacząć się z nich wyzwalać. Z każdym małym krokiem zaczynają wierzyć, że zmiana, chociaż trudna, jest możliwa. Obserwując innych, którzy zmagając się z tym samym, idą naprzód, też wyruszają w drogę. Z każdym tygodniem pogłębia się zaufanie w grupie, jesteśmy w stanie pokazać się coraz bardziej prawdziwie, okazuje się, że możemy być przyjęci, tacy, jakimi jesteśmy. Możemy być pomocni, potrzebni innym, będąc sobą. Te z pozoru drobne zmiany prowadzą do transformacji na głębokim poziomie, do rosnącego poczucia, że jestem wartościowy, zasługuję na dobre życie, na przyjaźń, na miłość. Ten fundament jest kluczowy, to na nim możemy uczyć się wchodzenia w autentyczne relacje, możemy przyznać się do słabości, do błędów, możemy postawić zdecydowanie granice, wyrażać swoje potrzeby, służyć pomocą bezinteresownie, a także a nią poprosić.

To, że mogę obserwować przemianę u tak wielu mężczyzn jest dla mnie przywilejem, napawa mnie nadzieją i daje poczucie sensu. Sensu mojej drogi, naszej wspólnej drogi. To zawsze jest wymiana – uczę się i umacniam dzięki doświadczeniom i otwartości każdego z was. Pamiętam, jak Robert Glover podczas pewnego warsztatu w Berlinie powiedział, zapytany o jego życiową misją, że chce uwolnić mężczyzn. Dziś widzę to, jako uwolnienie od obezwładniającej władzy lęku, uwolnienie do życia. Dla nas samych, dla naszych rodzin, dla społeczności. Wierzę, że świat potrzebuje nas takich.