Na jednym ze spotkań naszego Kręgu jeden z uczestników wyraził obawę, czy dzielenie się swoimi
problemami nas nie osłabia. Sam przyznał, że zwykle, jeśli powie coś istotnego o sobie czuje
wzmocnienie, a jednak w jego pytaniu była wątpliwość. Tak jakby czaił się w nim lęk przed
otwartością i używając jego słów „miękkością”. Czym jest ten lęk i skąd się bierze? Jak bardzo jest
powszechny wśród mężczyzn? Gołym okiem widać, że współcześni mężczyźni najchętniej rozmawiają
o sprawach powierzchownych lub bardzo ogólnych. Chętnie wyrażają opinie „o świecie”, mówią o
swoich hobby. Mniej chętnie o pracy, bo to jest już obszar potencjalnych trudności, a także
tradycyjny teren rywalizacji. Jak często potrafią rozmawiać o tym, co jest w nich głębiej, co wymaga
zaufania i odwagi? Taka rozmowa zdarza się zwykle po alkoholu. Jakby tylko on pozwalał na chwilę
opuścić gardę i odsłonić miękkie podbrzusze. Alkohol w takich sytuacjach pomaga zrobić to, czego
większość mężczyzn potrzebuje – podzielić się sobą, zdjąć na chwilę maskę twardziela, który ze
wszystkim sobie radzi i nie potrzebuje niczego od innych. Tylko czy nadal mówi ta sama osoba? Ten
lęk przed otwartością można tłumaczyć ciągłą rywalizacją i dążeniem do pokazania się od najlepszej
strony. Brakiem zaufania do drugiego mężczyzny, a pewnie i do kobiety, nieprzyzwyczajeniem do
tworzenia wspólnoty, która się wzajemnie wspiera. A także wychowaniem we wzorcu „chłopaki nie
płaczą”.

W rozmowie w Kręgu, kiedy mężczyźni mówią o tym, co ich porusza, co boli, co naprawdę ważne, na
trzeźwo i z uważnością, pojawia się okazja do tego, by lepiej zobaczyć siebie. Czasem to, co zostało
powiedziane zaskakuje mówiącego, dostrzega coś, czego nie był świadom. Podobnie działają reakcje
słuchających, pozwalają spojrzeć na siebie pod innym kątem, rzucają nowe światło na sprawy,
którymi się dzielimy. I nie chodzi tu o rady, a właśnie o inną perspektywę słuchających, o ich emocje.
Jeśli rozmowie towarzyszy uważność na drugiego człowieka, słowa płyną z głębi, a nie są
powszechnym teoretyzowaniem, pojawia się atmosfera wspólnoty. Odczucie, że nie jestem sam, a
jesteśmy razem. Okazuje się, że można współtworzyć, współdziałać. Nie trzeba wciąż rywalizować.

Czy to łatwe? Na pewno nie. Z pewnością taka rozmowa wymaga odwagi. Odwagi do pokazania
siebie prawdziwego, z lękami i wątpliwościami, a także z głębokimi pragnieniami. Odwagi do
mówienia wprost i zadawania trudnych czasem pytań. Dlatego niektórzy przychodzą raz i nie
pojawiają się więcej. Ci, co zostają zbliżają się bardziej, tworzą kolejne okazje do spotkań, wędrówek,
rozmowy lub wspólnego milczenia. Z czasem poziom wymiany staje się coraz głębszy, rośnie
szczerość i bezpośredniość. Te chwile, kiedy czujemy się w jakimś stopniu braćmi mającymi podobny
los, podobne tęsknoty i ból stają się wyjątkowe. Dają moc, uczą zaufania i dzielenia się. Nie
wyobrażam sobie życia bez nich.

„Koncepcja przyjemnego, wolnego od ryzyka społeczeństwa ładnie wygląda na reklamach pasty do
zębów i samochodów, moim jednak zdaniem w prawdziwym życiu jest nie do wytrzymania. W
codziennym życiu wypełnionym pracą, dziećmi, gotowaniem i sprzątaniem brakuje często ważnego
uczucia: podniecenia. Uczucia, takie jak nadzieja, miłość i radość stają się płaskie” pisze norweski
filozof i podróżnik Erling Kagge. I wie, o czym mówi, bo samotnie dotarł na biegun południowy,
przepłynął Atlantyk, zdobył Mount Everest. W książce „Idź krok po kroku” dzieli się swoim
doświadczeniem związanym z tym, jak wybieranie trudniejszej drogi wzmacnia, a łatwiejszej osłabia i
pozbawia energii. A jak jest z tobą, czy również to zauważasz? Bywa, że wydaje nam się, że to, czego
najbardziej potrzebujemy to komfort i odpoczynek, zasłużyliśmy na niego ciężką pracą. Cały świat
podtrzymuje w nas to przekonanie podsuwając i reklamując kolejne usługi i produkty ułatwiające
życie i oferujące przyjemną rozrywkę. Coraz więcej urządzeń na pilota lub sterowanych telefonem,
zakupy dostarczane pod drzwi, leżaki przy ciepłym basenie, po co więc pływać w chłodnym morzu?
Nieustanny przekaz mówi: nie trudź się, połóż, korzystaj. Jak to wpływa na nas, mężczyzn?
Gnuśniejemy, fizycznie i psychicznie. Tracimy odporność, coraz trudniej nam jest mierzyć się z
trudnościami życia, stajemy się przesadnie wrażliwi, rosną w nas obawy przed światem. Szukając
łatwego życia, znajdujemy je coraz trudniejszym. Odpowiedzią na to, którą proponują Kagge i inni
podobnie myślący autorzy, jest właśnie wybieranie trudniejszych dróg, na przykład podczas wypraw
do natury. Samotny wyjazd może być znakomitą okazją, by tego doświadczyć. Warto zdecydować się
na spędzenie czasu w sposób daleki od komfortu. Spanie w namiocie, w hamaku lub pod gołym
niebem właśnie takie jest. Czasami noce bywają naprawdę zimne. Czasem poczujesz ból w plecach.
Ograniczenie ilości jedzenia, wybór prostych produktów, które się nie zepsują. Zabranie tylko
najpotrzebniejszych sprzętów i ubrań, szczególnie jeśli będziemy nieść je na plecach. Nie chodzi tu o
surviwal lub samoudręczanie, ale o doświadczenie prostoty, które prowadzi do poczucia lekkości,
wolności od tego, co na co dzień wydaje nam się niezbędne. Radząc sobie z ograniczoną liczbą rzeczy,
doświadczając świtu po chłodnej, niezbyt dobrze przespanej, nocy, czując wytęsknione ciepło słońca,
wraca w nas życie, świadomość drzemiącej w nas mocy, radość bycia w świecie. A kiedy wracamy do
domu, do pracy, codzienne sprawy nie są już takie trudne. Patrzymy na nie nowymi oczami.

Co jest moim powołaniem? Co powinienem robić w życiu? Skąd mam wiedzieć, która droga jest tą właściwą dla mnie? Te pytania przychodzą zwykle, kiedy już w życiu dokonaliśmy pewnych wyborów, przyjęliśmy określoną rolę w świecie, coś osiągnęliśmy i po jakimś czasie zaczynamy odczuwać dziwny brak. Niejasne przeczucie, że prawdziwe życie jest gdzie indziej. Pojawia się obawa: czy idę właściwą ścieżką? czy ona ma dla mnie sens? co będzie dalej? Częstą reakcją na to jest zagłuszanie niepokoju: jeszcze więcej pracy, więcej rozrywek, więcej sportu. Niektórzy próbują zmierzyć się z tą frustracją, poszukać odpowiedzi, zajrzeć w głąb. Traktują to jako szansę na lepsze zrozumienie siebie i dokonanie ważnego kroku. W takich momentach ważne jest, by umieć oddalić się od świata i spędzić trochę czasu w samotnie w ciszy.
“Dusza jest jak dzikie zwierzę” – pisze Parker Palmer, autor zajmujący się odnajdywaniem życiowego powołania – „silna, wytrzymała, rozumna. Wie, jak przetrwać w trudnych miejsca”. Twierdzi, że podobnie jak z prawdziwą zwierzyną: „jeśli usiądziemy cierpliwie pod drzewem, oddychając wraz z ziemią i stapiając się z otoczeniem, dzikie zwierzę może się pojawić”. No właśnie, jeśli usiądziemy cierpliwie pod drzewem. Bez pośpiechu, chęci osiągnięcia szybkiego efektu. Bez próby wyciśnięcia z siebie odpowiedzi. Kiedy naprawdę poddamy się światu, zawierzymy mu i zawierzymy sobie, zaufamy, że w głębi nas są odpowiedzi na kluczowe pytania, a one wyłaniają się nieśpiesznie, we własnym rytmie i na własny sposób. Tak się składa, że im bardziej czujemy się połączeni ze światem, z naturą, tym głębiej w siebie możemy zajrzeć. Możemy dostrzec swoją prawdziwą naturę. Kiedy siedzimy w ciszy, bez towarzyszącego na co dzień szumu, do którego tak przywykliśmy, że już nie zwracany na niego uwagi. Bez powiadomień, dzwonków telefonów, alertów wchodzimy w inny wymiar, w stan łagodnego rozluźnienia umysłu. To rozluźnienie niezbędne jest, by zauważyć płynące z głębi duszy sygnały. Dusza raczej nie krzyczy, potrzeba ciszy, by usłyszeć jej głos, odróżnić go. A może wręcz ona chce, by ją zaprosić, stwarzając warunki wymagające uważności, pełni obecności, gotowości do słuchania. Jak dzikie zwierzę, nie podejdzie i nie da się zobaczyć, kiedy idziemy lasem w hałaśliwiej grupie. Zaszyje się w gąszcz. Jeśli chcesz spotkać się ze swoją duszą, wyrusz w ciszy do lasu. Z cierpliwością. Z pokorą oczekiwania.